Examens brengen vaak een mix van emoties met zich mee, variërend van opwinding tot angst. Hoe kun je de mentale veerkracht van jouw studenten versterken en helpen om optimaal te presteren tijdens deze uitdagende periode? De sleutel kan liggen in het ABC van welbevinden en presteren, gebaseerd op de Self-Determination Theory van Deci en Ryan.

De Self-Determination Theory van Deci & Ryan veronderstelt dat de intrinsieke motivatie afhankelijk is van de vervulling van drie natuurlijke basisbehoeften: autonomie, betrokkenheid en competentie.

A voor Autonomie

Wanneer we controle en keuzevrijheid over ons eigen leven en onze acties ervaren, krijgen we een gevoel van autonomie. Maar tijdens de examens kunnen leerlingen en studenten het gevoel van controle soms verliezen. Als lesgever kan je ze helpen om de controle terug te nemen door hen er regelmatig aan te herinneren dat ze nog steeds verschillende zelf keuzes kunnen maken. Je kan ze bijvoorbeeld de regie over hun studieplanning laten nemen door ze een schema te laten maken dat past bij hun behoeften en voorkeuren. Dit geeft ze een gevoel van empowerment en verhoogt de motivatie om te slagen.

B voor Betrokkenheid

De mens is een sociaal beestje en dus hebben we allemaal behoefte aan verbinding en willen we allemaal het gevoel hebben deel uit te maken van een groter geheel. Tijdens het studeren kan het voor leerlingen en studenten verleidelijk zijn om zich te isoleren zodat ze zich beteren kunnen concentreren.  maar sociale steun kan een krachtige bron van veerkracht zijn. Geef je studenten daarom de tip om af en toe steun te zoeken bij vrienden, familie of medestudenten of deel te nemen aan een studiegroep in de buurt. Samen studeren kan niet alleen begrip van de stof verdiepen, maar ook de motivatie en het welbevinden versterken.

C voor Competentie

We willen allemaal het gevoel hebben dat we bekwaam genoeg zijn om onze persoonlijke doelen na te streven, maar tijdens de examens kan dit gevoel soms ver zoek zijn bij sommige leerlingen en studenten. Het is normaal dat studenten twijfels hebben over hun capaciteiten tijdens de examens, maar het is belangrijk dat ze onthouden dat falen en tegenslagen deel uitmaken van het leerproces. Als lesgever kan je hen hierbij helpen door zelf het goede voorbeeld te tonen en te focussen op hun vooruitgang in de plaats van op het eindresultaat en perfectie. Ga samen met hen op zoek naar kleine successen en toon dat je gelooft in hun vermogen om te groeien en te leren. Hun zelfvertrouwen zal ongetwijfeld een boost krijgen.

Door de principes van autonomie, betrokkenheid en competentie toe te passen, kun je de mentale veerkracht van je leerlingen en studenten versterken en ze helpen om met vertrouwen en vastberadenheid de uitdagingen van de examenperiode aan te gaan. Onthoud dat welbevinden en presteren hand in hand gaan, en dat het belangrijk is om voor beide te zorgen tijdens deze veeleisende tijd. Wees ook niet bang om studenten te confronteren met hetgeen niet goed gaat. 

 

Tips om je studenten door de examens te helpen:

1. Biedt een luisterend oor aan waarbij ze kunnen ventileren als het nodig is
2. Geef je ze studietips mee hoe ze jouw vak het best studeren
3. Help waar mogelijk bij het opmaken van een examenplanning of verwijs ze door naar de juiste personen die hierbij kunnen helpen
4. Benadruk het belang van een juiste balans tussen isolement en sociaal contact
5. Focus op de vooruitgang die ze maken door kleine successen te benoemen (en te vieren)