Ik was heel curieus om de veel besproken Canon van Vlaanderen te lezen. In elk geval een mooie manier om via 60 vensters terug te blikken op de geschiedenis van Vlaanderen vanuit verschillende invalshoeken. En natuurlijk zullen sommigen kritiek hebben op de gekozen vensters en het feit dat in hun ogen belangrijke feiten uit onze geschiedenis niet vermeld worden... en hopelijk voedt dit het debat over de samenstelling en het gebruik van de Canon van Vlaanderen.

Zelf wil ik niet direct een venster toevoegen aan de Canon maar heb ik door het venster van ‘ondernemerschap’ naar de 60 vensters gekeken. Vanuit dat perspectief zie je hoe ondernemende persoonlijkheden in grote mate onze geschiedenis bepaald hebben op diverse domeinen : politiek, maatschappelijk, economisch, cultureel, wetenschappelijk, … Dat gaat in een notendop van de krijgsman Ambiorix over de monniken van Rubroeck en de Gante, de schilders van Eyck, Rubens, Memling, Breugel en Ensor, de denker Erasmus, de wetenschapper Simon Stevin, de arts Vesalius, de cartograaf Mercator, de wever Pieter de Coninck, de ondernemers Lieven Bauwens en Paul Janssen, de vrouwenvoorvechtsters Emilie Claeys, Marie Belpaire, Virginie Loveling, de renner Cyriel van Hauwaert, de priester Jozef Cardijn, de verzetstrijdsters Eva Fastag en Mala Zimetbaum, de dichter Hugo Claus tot de media sterren Paula Semer, Jacques Brel en Arno. En dan zijn er nog de duizenden anonieme ondernemende Vlamingen die mee trokken op de kruistochten, de grote plas overstaken om een nieuwe toekomst uit te bouwen in de USA, de talrijke meesters en ambachtslui, de zeevissers, rondtrekkende handelaars en avonturiers, de verzetslui tijdens de talrijke bezettingen… Er zou geen Canon bestaan zonder deze ondernemende persoonlijkheden!

Laat dat ook een les zijn voor de toekomst. We moeten immers niet alleen met trots naar het verleden kunnen blikken maar vooral ook de toekomst vorm geven. En die toekomst zal net zoals onze geschiedenis gekenmerkt worden door allerlei verwachte en onverwachte gebeurtenissen zoals geopolitieke spanningen, de klimaatverandering, verdergaande digitalisering en robotisering, nieuwe migratiestromen en demografische verschuivingen. Willen we onze jongeren leren omgaan met deze veranderingen, dan moeten we hen absoluut ondernemende vaardigheden bijbrengen. Ondernemende jongeren zullen proactiever handelen, creatiever zijn, de samenwerking met anderen opzoeken, een groter leervermogen hebben, durf en doorzettingsvermogen combineren, beter met nieuwe contexten omgaan, … Ondernemende jongeren zijn niet de toekomst, ze máken de toekomst! Daarom moet het secundair en hoger onderwijs ‘ondernemingszin’ ook verankeren als te behalen competentie, als ‘eindterm’ (ook al verdwijnt dit begrip).

De Canon van Vlaanderen kan zo niet alleen dienen om jongeren te laten kennismaken met onze rijke geschiedenis maar ook een venster bieden voor de toekomst! En daar willen we met Vlajo enthousiast aan blijven werken!

Fons Leroy Voorzitter Vlajo